ماگنىتلار كىشىنى ھەيران قالدۇرىدىغان جىسىملار بولۇپ ، ئىنسانلارنىڭ تەسەۋۋۇرىنى ئەسىرلەر بويى ئىگىلىدى. قەدىمكى گرېتسىيەلىكلەردىن تارتىپ ھازىرقى زامان ئالىملىرىغىچە كىشىلەر ماگنىتنىڭ خىزمەت ئۇسۇلى ۋە ئۇلارنىڭ نۇرغۇن قوللىنىلىشى بىلەن قىزىقىپ قالدى. مەڭگۈلۈك ماگنىت بىر خىل ماگنىت خۇسۇسىيىتى بولۇپ ، ئۇ سىرتقى ماگنىت مەيدانى بولمىسىمۇ ماگنىتلىق خۇسۇسىيىتىنى ساقلاپ قالىدۇ. بىز مەڭگۈلۈك ماگنىت ۋە ماگنىت مەيدانىنىڭ ئارقىسىدىكى ئىلىم-پەن ئۈستىدە ئىزدىنىمىز ، ئۇلارنىڭ تەركىبى ، خۇسۇسىيىتى ۋە قوللىنىلىشى قاتارلىقلار.
1-پاراگراف: ماگنىت دېگەن نېمە؟
ماگنىت دېگىنىمىز مەلۇم ماتېرىياللارنىڭ فىزىكىلىق خۇسۇسىيىتىنى كۆرسىتىدۇ ، بۇ ئۇلارنىڭ ماگنىت مەيدانى بىلەن باشقا ماتېرىياللارنى جەلپ قىلالايدۇ ياكى رەت قىلالايدۇ. بۇ ماتېرىياللار ماگنىتلىق ياكى ماگنىتلىق خۇسۇسىيەتكە ئىگە دېيىلىدۇ.
ماگنىتلىق ماتېرىياللار ماگنىت دائىرىسىنىڭ مەۋجۇتلۇقى بىلەن خاراكتېرلىنىدۇ ، بۇلار يەككە ئاتومنىڭ ماگنىت مەيدانى ماسلاشقان مىكروسكوپتىك رايون. بۇ دائىرە مۇۋاپىق ماسلاشتۇرۇلغاندا ، ماكروسكوپتىك ماگنىت مەيدانى ھاسىل قىلىدۇ ، ئۇنى ماتېرىيالنىڭ سىرتىدا بايقىغىلى بولىدۇ.
ماگنىتلىق ماتېرىياللارنى فېرما ماگنىت ۋە پارامېتنى دەپ ئىككى تۈرگە ئايرىشقا بولىدۇ. فېرما ماگنىتلىق ماتېرىياللار كۈچلۈك ماگنىتلىق بولۇپ ، تۆمۈر ، نىكېل ۋە كوبالت قاتارلىقلارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئۇلار سىرتقى ماگنىت مەيدانى بولمىغان تەقدىردىمۇ ماگنىتلىق خۇسۇسىيىتىنى ساقلاپ قالالايدۇ. پاراماگنىتلىق ماتېرىياللار بولسا ماگنىت كۈچى ئاجىز بولۇپ ، ئاليۇمىن ، پىلاتىنا قاتارلىق ماتېرىياللارنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ. ئۇلار پەقەت سىرتقى ماگنىت مەيدانىغا دۇچ كەلگەندە ماگنىتلىق خۇسۇسىيەتنى نامايان قىلىدۇ.
ماگنىتلىق كۈندىلىك تۇرمۇشىمىزدا ئېلېكتر ماتور ، گېنېراتور ۋە تىرانسفورموتور قاتارلىق نۇرغۇن ئەمەلىي قوللىنىشچان پروگراممىلار بار. ماگنىتلىق ماتېرىياللار قاتتىق دىسكىغا ئوخشاش سانلىق مەلۇمات ساقلاش ئۈسكۈنىلىرى ۋە ماگنىتلىق رېزونانس تەسۋىر ھاسىل قىلىش (MRI) قاتارلىق داۋالاش تەسۋىر تېخنىكىلىرىدىمۇ ئىشلىتىلىدۇ.
2-پاراگراف: ماگنىت مەيدانى
ماگنىت مەيدانى ماگنىتلىقنىڭ ئاساسىي تەرىپى بولۇپ ، ماگنىت كۈچىنى بايقىغىلى بولىدىغان ماگنىت ياكى توك سىمى ئەتراپىدىكى رايوننى تەسۋىرلەيدۇ. بۇ مەيدانلار كۆرۈنمەيدۇ ، ئەمما ئۇلارنىڭ تەسىرىنى ماگنىت ماتېرىياللىرىنىڭ يۆتكىلىشى ياكى ماگنىت بىلەن ئېلېكتر مەيدانىنىڭ ئۆز-ئارا تەسىر قىلىشى ئارقىلىق كۆرگىلى بولىدۇ.
ماگنىت مەيدانى ئېلېكتر زەرەتلىگۈچنىڭ يۆتكىلىشىدىن ھاسىل بولىدۇ ، مەسىلەن ئېلېكترونلارنىڭ سىمدىكى ئېقىشى ياكى ئېلېكترونلارنىڭ ئاتومدا ئايلىنىشى قاتارلىقلار. ماگنىت مەيدانىنىڭ يۆنىلىشى ۋە كۈچى بۇ زەرەتلەرنىڭ يۆنىلىشى ۋە ھەرىكىتى تەرىپىدىن بەلگىلىنىدۇ. مەسىلەن ، تاياقچە ماگنىتتا ، ماگنىت مەيدانى قۇتۇپتا ئەڭ كۈچلۈك ، مەركىزىدە ئەڭ ئاجىز ، مەيداننىڭ يۆنىلىشى شىمالىي قۇتۇپتىن جەنۇب قۇتۇبىغىچە.
ماگنىت مەيدانىنىڭ كۈچلۈكلۈكى ئادەتتە تېسلا (T) ياكى گاۋس (G) بىرلىكلىرىدە ئۆلچەم قىلىنىدۇ ، مەيداننىڭ يۆنىلىشىنى ئوڭ قول قائىدىسى ئارقىلىق تەسۋىرلەشكە بولىدۇ ، ئەگەر ئوڭ قولنىڭ باش بارمىقى كۆرسەتسە توكنىڭ يۆنىلىشى ، ئاندىن بارماقلار ماگنىت مەيدانىنىڭ يۆنىلىشىدە ئەگرى بولىدۇ.
ماگنىت مەيدانىنىڭ ماتور ۋە گېنېراتور ، ماگنىتلىق رېزونانس تەسۋىر ھاسىل قىلىش ماشىنىسى ۋە قاتتىق دېسكا قاتارلىق سانلىق مەلۇمات ساقلاش ئۈسكۈنىلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان نۇرغۇن ئەمەلىي قوللىنىشچان پروگراممىلىرى بار. ئۇلار زەررىچە تېزلەتكۈچ ۋە ماگنىتلىق لەيلىمە پويىز قاتارلىق ھەر خىل ئىلمىي ۋە قۇرۇلۇش پروگراممىلىرىدا ئىشلىتىلىدۇ.
ماگنىت مەيدانىنىڭ ھەرىكىتى ۋە خۇسۇسىيىتىنى چۈشىنىش ئېلېكتر ماگنىت كۈچى ، كىۋانت مېخانىكىسى ۋە ماتېرىيال ئىلمى قاتارلىق نۇرغۇن تەتقىقات ساھەلىرىدە ئىنتايىن مۇھىم.
3-پاراگراف: مەڭگۈلۈك ماگنىتنىڭ تەركىبى
مەڭگۈلۈك ماگنىت ، «مەڭگۈلۈك ماگنىت ماتېرىيالى» ياكى «مەڭگۈلۈك ماگنىت ماتېرىيالى» دەپمۇ ئاتىلىدۇ ، ئادەتتە فېرما ماگنىت ياكى فېرما ماگنىتلىق ماتېرىياللارنىڭ بىرىكىشىدىن تەركىب تاپىدۇ. بۇ ماتېرىياللار ماگنىت مەيدانىنى ساقلاپ قېلىش ئىقتىدارى ئۈچۈن تاللانغان بولۇپ ، ۋاقىتنىڭ ئۆتۈشىگە ئەگىشىپ ئىزچىل ماگنىتلىق ئۈنۈم ھاسىل قىلالايدۇ.
مەڭگۈلۈك ماگنىتتا ئەڭ كۆپ ئىشلىتىلىدىغان فېرما ماگنىتلىق ماتېرىياللار تۆمۈر ، نىكېل ۋە كوبالت بولۇپ ، باشقا ئېلېمېنتلار بىلەن قېتىلىپ ، ئۇلارنىڭ ماگنىتلىق خۇسۇسىيىتىنى ياخشىلايدۇ. مەسىلەن ، نېئودىمىي ماگنىت كەم ئۇچرايدىغان توپا ماگنىتنىڭ بىر تۈرى بولۇپ ، ئۇ نېئودىمىي ، تۆمۈر ۋە بوردىن تەركىب تاپىدۇ ، سامارىي كوبالت ماگنىتلىرى سامارىي ، كوبالت ، تۆمۈر ۋە مىستىن تەركىب تاپىدۇ.
مەڭگۈلۈك ماگنىتنىڭ تەركىبىدە ئۇلار ئىشلىتىلىدىغان تېمپېراتۇرا ، ماگنىت مەيدانىنىڭ كۆزلىگەن كۈچى ۋە يۆنىلىشى ۋە كۆزلىگەن قوللىنىش قاتارلىق ئامىللارنىڭ تەسىرىگە ئۇچرايدۇ. مەسىلەن ، بەزى ماگنىتلار يۇقىرى تېمپېراتۇرىغا بەرداشلىق بېرەلەيدىغان قىلىپ لايىھىلەنگەن بولسا ، يەنە بەزىلىرى مەلۇم يۆنىلىشتە كۈچلۈك ماگنىت مەيدانى ھاسىل قىلىش ئۈچۈن لايىھەلەنگەن بولۇشى مۇمكىن.
مەڭگۈلۈك ماگنىت ئۇلارنىڭ ئاساسلىق ماگنىتلىق ماتېرىياللىرىدىن باشقا ، يەنە داتلاش ياكى قوغداش قەۋىتىنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ ، چىرىش ياكى بۇزۇلۇشنىڭ ئالدىنى ئالىدۇ ، شۇنداقلا شەكىل ۋە پىششىقلاپ ئىشلەش ئارقىلىق ئوخشىمىغان قوللىنىشچان پروگراممىلاردا ئىشلىتىش ئۈچۈن ئالاھىدە شەكىل ۋە چوڭ-كىچىكلىك ھاسىل قىلىدۇ.
4-پاراگراف: مەڭگۈلۈك ماگنىتنىڭ تۈرلىرى
مەڭگۈلۈك ماگنىتلارنىڭ تەركىبى ، ماگنىتلىق خۇسۇسىيىتى ۋە ئىشلەپچىقىرىش جەريانىغا ئاساسەن بىر قانچە تۈرگە ئايرىلىدۇ. دائىملىق ماگنىتلارنىڭ كۆپ ئۇچرايدىغان تۈرلىرى:
1. نېئودىمىي ماگنىت: بۇ ئاز ئۇچرايدىغان توپا ماگنىتلىرى نېئودىمىي ، تۆمۈر ۋە بوردىن تەركىب تاپقان بولۇپ ، مەڭگۈلۈك ماگنىتنىڭ ئەڭ كۈچلۈك تۈرى. ئۇلارنىڭ ماگنىت ئېنېرگىيىسى يۇقىرى بولۇپ ، ماتور ، گېنېراتور ۋە داۋالاش ئۈسكۈنىلىرىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ھەر خىل قوللىنىشچان پروگراممىلاردا ئىشلىتىشكە بولىدۇ.
2. سامارىي كوبالت ماگنىتلىرى: بۇ ئاز ئۇچرايدىغان توپا ماگنىتلىرى سامارىي ، كوبالت ، تۆمۈر ۋە مىستىن تەركىب تاپقان بولۇپ ، يۇقىرى تېمپېراتۇرا مۇقىملىقى ۋە چىرىشكە چىدامچانلىقى بىلەن داڭلىق. ئۇلار ئالەم قاتنىشى ۋە مۇداپىئە قاتارلىق قوللىنىشچان پروگراممىلاردا ، يۇقىرى ئىقتىدارلىق ماتور ۋە گېنېراتورلاردا ئىشلىتىلىدۇ.
3. فېررىت ماگنىت: ساپال ماگنىت دەپمۇ ئاتىلىدۇ ، فېررىت ماگنىت تۆمۈر ئوكسىد بىلەن ئارىلاشتۇرۇلغان ساپال ماتېرىيالدىن تەركىب تاپقان. ئۇلارنىڭ ئاز ئۇچرايدىغان ماگنىت ئېنېرگىيىسىگە قارىغاندا تۆۋەن ماگنىت ئېنېرگىيىسى بار ، ئەمما ياڭراتقۇ ، ماتور ۋە توڭلاتقۇ ماگنىت قاتارلىق قوللىنىشچان پروگراممىلاردا تېخىمۇ ئەرزان ۋە كەڭ قوللىنىلىدۇ.
4. ئالنىكو ماگنىتلىرى: بۇ ماگنىتلار ئاليۇمىن ، نىكېل ۋە كوبالتتىن تەركىب تاپقان بولۇپ ، ماگنىت كۈچى ۋە تېمپېراتۇرىنىڭ تۇراقلىقلىقى بىلەن داڭلىق. ئۇلار دائىم سېنزور ، مېتىر ۋە ئېلېكتر ماتور قاتارلىق سانائەت قوللىنىشچان پروگراممىلىرىدا ئىشلىتىلىدۇ.
5. باغلانغان ماگنىت: بۇ ماگنىتلار ماگنىتلىق پاراشوكنى باغلىغۇچ بىلەن ئارىلاشتۇرۇپ ياسالغان بولۇپ ، مۇرەككەپ شەكىل ۋە چوڭ-كىچىكلىكتە ياسىغىلى بولىدۇ. ئۇلار دائىم سېنزور ، ماشىنا زاپچاسلىرى ۋە داۋالاش ئۈسكۈنىلىرى قاتارلىق قوللىنىشچان پروگراممىلاردا ئىشلىتىلىدۇ.
مەڭگۈلۈك ماگنىت تۈرىنى تاللاش كونكرېت ماگنىت كۈچى ، تېمپېراتۇرا مۇقىملىقى ، تەننەرخى ۋە ئىشلەپچىقىرىش چەكلىمىسى قاتارلىق كونكرېت قوللىنىش تەلىپىگە باغلىق.
5-پاراگراف: ماگنىتلار قانداق ئىشلەيدۇ؟
ماگنىت باشقا ماگنىت ماتېرىياللىرى ياكى ئېلېكتر ئېقىمى بىلەن ئۆز-ئارا تەسىر كۆرسىتىدىغان ماگنىت مەيدانى ھاسىل قىلىش ئارقىلىق ئىشلەيدۇ. ماگنىت مەيدانى ماتېرىيالدىكى ماگنىتلىق دەقىقىلەرنىڭ ماسلىشىشى بىلەن بارلىققا كېلىدۇ ، بۇلار ماگنىت كۈچى ھاسىل قىلىدىغان شىمالىي ۋە جەنۇب قۇتۇپلىرى.
تۇراقلىق ماگنىتقا ئوخشاش تۇراقلىق ماگنىتتا ، ماگنىتلىق دەقىقىلەر مەلۇم يۆنىلىشكە توغرىلىنىدۇ ، شۇڭا ماگنىت مەيدانى قۇتۇپتا ئەڭ كۈچلۈك ، مەركىزىدە ئەڭ ئاجىز بولىدۇ. ماگنىت ماتېرىيالىنىڭ يېنىغا قويغاندا ، ماگنىت مەيدانى ماتېرىيالغا كۈچ چىقىرىدۇ ، ياكى ماگنىتلىق دەقىقىلەرنىڭ يۆنىلىشىگە ئاساسەن ئۇنى جەلپ قىلىدۇ ياكى قايتۇرۇۋالىدۇ.
ئېلېكتر ماگنىتتا ، ماگنىت مەيدانى سىم سىم ئارقىلىق ئېقىۋاتقان ئېلېكتر ئېقىمى ئارقىلىق بارلىققا كېلىدۇ. ئېلېكتر ئېقىمى توك ئېقىمىنىڭ يۆنىلىشىگە ئۇدۇل كېلىدىغان ماگنىت مەيدانى ھاسىل قىلىدۇ ، كاتەكچە ئارقىلىق ئېقىۋاتقان توك مىقدارىنى تەڭشەش ئارقىلىق ماگنىت مەيدانىنىڭ كۈچلۈكلىكىنى كونترول قىلغىلى بولىدۇ. ئېلېكتر ماگنىت ماتور ، ياڭراتقۇ ۋە گېنېراتور قاتارلىق قوللىنىشچان پروگراممىلاردا كەڭ قوللىنىلىدۇ.
ماگنىت مەيدانى بىلەن ئېلېكتر ئېقىمىنىڭ ئۆز-ئارا تەسىر قىلىشىمۇ گېنېراتور ، تىرانسفورموتور ۋە ئېلېكتر ماتور قاتارلىق نۇرغۇن تېخنىكىلىق قوللىنىشلارنىڭ ئاساسى. گېنېراتوردا ، مەسىلەن ، ماگنىتنىڭ سىم كاتەكچىسىگە ئايلىنىشى سىمدا ئېلېكتر ئېقىمى پەيدا قىلىدۇ ، بۇ ئېلېكتر ئېنېرگىيىسى ھاسىل قىلىشقا ئىشلىتىلىدۇ. ئېلېكتر ماتورىدا ماتورنىڭ ماگنىت مەيدانى بىلەن توك سىمى ئارقىلىق ئېقىۋاتقان توكنىڭ ئۆز-ئارا تەسىر قىلىشى ماتورنىڭ ئايلىنىشىنى ئىلگىرى سۈرىدىغان بۇرۇلۇش ھاسىل قىلىدۇ.
بۇ ئالاھىدىلىككە ئاساسەن ، بىز خالبېكقا ئوخشاش خىزمەت جەريانىدا ئالاھىدە رايوندىكى ماگنىت مەيدانىنىڭ كۈچىنى ئاشۇرۇش ئۈچۈن پۈركۈش ئۈچۈن ئالاھىدە ماگنىت قۇتۇبى ئورۇنلاشتۇرالايمىز.
يوللانغان ۋاقتى: Mar-24-2023